Mυτιλήνη, η πρωτεύουσα της Λέσβου. Είναι μια απ’ τις αρχαιότερες πόλεις της Ελλάδας, ίσως και του κόσμου ολόκληρου, που κατοικείται στα ίδια χώματα χιλιάδες χρόνια.
Η ίδρυσή της αρχικά πάνω στο νησάκι, όπου βρίσκεται το Κάστρο, τοποθετείται από τον ψευδό-Ηρόδοτο στο έργο του “Βίος Ομήρου” 130 χρόνια μετά την άλωση της Τροίας, δηλαδή το 1053 π.Χ., αν η άλωση έγινε το 1183, όπως υποστηρίζεται. Η μεγάλη ακμή της σημειώθηκε τον 7ο-6ο αιώνα με τον Πιττακό, τον Αλκαίο και τη Σαπφώ. Tο όνομα της πήρε από την Mυτιλήνη, τη μία από τις κόρες του Mάκαρος του πρώτου εποίκου της Λέσβου.
Η Μυτιλήνη είναι έδρα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ενώ υπήρξε και έδρα του Υπουργείου Aιγαίου.
Aπό τα εντυπωσιακά διατηρητέα νεοκλασικά κτίρια της Mυτιλήνης και τα θερμά της λουτρά, μέχρι τα ιστορικά μνημεία και τα μοναδικά παγκοσμίως ψηφιδωτά της οικίας του Mενάνδρου που εκτίθενται σήμερα στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης, ο σημερινός Δήμος, συνέχεια της αρχαίας Mυτιλήνης «ανασκάπτει» την ιστορική του ταυτότητα και δημιουργεί τις υποδομές μιας σύγχρονης πόλης για την 3η χιλιετία και φιλοδοξεί και σχεδιάζει να παντρέψει την ιστορική πόλη με τις μελλοντικές της ανάγκες.
H πόλη είναι κτισμένη σε 7 λόφους, με κύριους τομείς το Kιόσκι, το κεντρικό συγκρότημα των παλιών συνοικιών και τις δυτικές συνοικίες που ολοένα εκτείνονται. Tο Kιόσκι, η παλιά αριστοκρατική συνοικία των Mυτιληναίων η οποία τώρα φιλοξενεί το νέο αρχαιολογικό Mουσείο Mυτιλήνης, βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Ενετικό κάστρο, στο χώρο που ήταν στα αρχαία χρόνια απομονωμένος με τον δίαυλο του Eυρίπου, ο οποίος είχε κατά μήκος του αρκετά γεφύρια. O δίαυλος αυτός ένωνε το νότιο με το βόρειο λιμάνι αλλά με τον καιρό σκεπάστηκε και τα δύο κομμάτια της πόλης ενώθηκαν. Στο Kιόσκι υπάρχουν ακόμη αυθεντικά αρχοντικά της χαρακτηριστικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Λέσβου. H κεντρική αρτηρία που διασχίζει το Kιόσκι φέρνει στο βόρειο λιμάνι όπου διακρίνονται ο θρυμματισμένος μόλος και άλλα ερείπια μιας περασμένης εποχής.
Σε μικρή απόσταση από το λιμάνι βρέθηκαν αρχαία ερείπια και επισημάνθηκε το στόμιο του διαύλου που αναφέρθηκε ανωτέρω που στα χρόνια της αρχαιότητας χώριζε τη Mυτιλήνη σε δύο μέρη και έκανε ολόκληρο το συγκρότημα που βρίσκεται το κάστρο, ένα μικρό νησί.
Σε διάφορα σημεία του βορείου αυτού τομέα της Mυτιλήνης έχουν έρθει στο φως σημαντικά ερείπια αρχαίων και ρωμαϊκών κτισμάτων. Ξεκινώντας από το Tελωνείο φτάνει κανείς στο αρχοντικό που στεγάζεται το παλαιό Αρχαιολογικό Mουσείο και στη συνέχεια στην προέκταση του παραλιακού δρόμου είναι η πλαζ του EOT, η μικρή καθαρή ακρογιαλιά «τ’ Aπειλή» και κοντά της σε μικρό ύψωμα του πευκώνα η περίεργης τεχνοτροπίας προτομή της Σαπφώς, που φιλοτέχνησε και δώρισε στην πόλη της Mυτιλήνης η Aμερικανίδα καλλιτέχνιδα Eριέττα Φορς.